W tej chwili jedynym miejscem na Ziemi, gdzie można dokonywać jeszcze odkryć geograficznych, są jaskinie. I będzie tak jeszcze baaardzo długo, bo jaskinie zbadane są przez ludzi słabo. Grotołazi penetrują jedynie przypowierzchniową strefę jaskiń. Niżej schodzą jedynie górnicy, którzy jednak z zasady nie interesują się badaniami pod żadnym innym względem, niż wydobywanie surowców. A tymczasem jaskinie przypowierzchniowe nijak nie mają się do tych położonych głębiej. Górnik-rencista z Olkusza, z którym rozmawiałem, opowiadał, że w okolicy znajdują się podziemne sale tej wielkości, że mogłaby się w nich zmieścić olkuska fara (która ma wysokość ok 30 m). Gdzie można na Jurze znaleźć podobne jaskinie przypowierzchniowe? Nigdzie.

Powstaje pytanie, czy w tych głębiej położonych, znacznie większych jaskiniach nie mogły przetrwać jakieś nieznane nam zwierzęta (najpewniej bezkręgowce - zarówno wodne, jak i lądowe, ale może też ryby i płazy), które np. zostały zepchnięte tam przez lodowiec? Oczywiście, trzeba pamiętać o problemie, jakim w tych niżej położonych jaskiniach może być zdobywanie pożywienia. Pożywienie może być tutaj przynoszone z prądem wody z powierzchni lub z wyżej położonych jaskiń (np. guano nietoperzy), albo też pozyskiwane w taki sposób, jak w przypadku fauny ryftowej w oceanach.

A co myślicie o zamkniętych obiegach jaskiniowych, gdzie bez dostępu z zewnątrz, - materia organiczna znajdująca się w jaskini tworzy zamknięty cykl - przez miliony lat separacji od świata zewnętrznego. Czy taki cykl mógłby być możliwy?

Zależy pewnie od rozmiarów takiego obiegu. Teoretycznie jest on chyba możliwy ale nie jestem pewien czy w praktyce byłby on rzeczywiście kompletnie zamknięty - zawsze są jakieś straty a jeśliby się one nawarstwiały to w końcu mogły by prowadzić do rozpadu tego obiegu. Ciężko mi poza tym bez skali porównawczej powiedzieć jakie wielkości powiedzmy w przeliczeniu na tony biomasy mogły by wchodzić w grę. Takie obiegi musiały by być albo bardzo proste z powodu ograniczeń jakie takie miejsca niosą albo na tyle duże (tu już musiały by iść tony biomasy) żeby przy wyższym skomplikowaniu mogła się wytworzyć równowaga dająca margines strat wynikających z ich skomplikowania. Odpowiadając na pytanie szanse na istnienie takich mniejszych prostych obiegów są całkiem spore na te większe i bardziej złożone raczej małe ale skreślać tego całkiem nie powinniśmy choć o ekosystemie rodem z Verne'a to możemy chyba pomażyć.

Smutne jest to, że prostych ludzi nie interesuje odkrywanie natury i pomimo to, że mają styczność z takimi obiektami na co dzień, to nie dzielą się wiedzą o nich z innymi. Strach pomyśleć, ile takich miejsc jest na Ziemi.
Czy coś takiego mogłoby istnieć? Myślę, że bardzo ciężko byłoby coś takiego stworzyć.